Beter | Bnr

Nederland heeft het grootste medicijntekort van heel Europa. Hoe kan dat? En vooral: hoe lossen we het op? Bijna iedereen die medicijnen slikt krijgt wel eens te horen dat net HUN medicijn niet beschikbaar is. Zo hadden we recent te weinig astma-pufjes voor kinderen, te weinig essentiële antibiotica en te weinig medicatie tegen schizofrenie. In 2022 was er nog zo'n 1500 keer een medicijntekort, maar het jaar erop al bijna 2300 keer! Apotheken zijn gemiddeld één fulltime werknemers kwijt aan het zoeken naar oplossingen hiervoor. Na aanleiding van deze schrijnende tekorten, debatteerde de Tweede Kamer dit voorjaar meerdere keren over het onderwerp. De kamer droeg allerlei oplossingen aan, maar de demissionair minister van Volksgezondheid – Pia Dijkstra – gaf aan dat ze er eigenlijk niet zoveel aan kan doen.   Is dat wel zo? En denkt de nieuwe minister, Fleur Agema van de PVV, hier ook zo over?   We Bespreken het met René Claassen, de man die voor de PVV in de Tweede Kamer zit en Agema's portfeuille overneemt.  

Met de ondergang van huisartsenketen Co-Med zitten tienduizenden patiënten zonder vaste huisarts. Het was de laatste tijd veel in het nieuws, omdat Co-Med na wanbeleid failliet verklaard werd.   En dat terwijl er al 500.000 mensen in Nederland zonder huisarts. Tenminste, dat is de schatting van de Landelijke Huisartsen vereniging. Er zijn vreemd genoeg meer huisartsen zijn dan OOIT, volgens het Pensioenfonds voor Huisartsen, de SPH, maar ze willen simpelweg geen praktijk meer voeren.   Tijd voor nieuwe oplossingen!   Vóór de problemen met Co-Med aan het licht kwamen, maakten wij al een uitzending over nieuwe vormen van ondernemen in de huisartsen zorg.   Luister naar onze uitzending van 6 maart jongst leden. Waarin in sprak met   Tom Kliphuis, directeur van de ONLINE huisartsenpraktijk Arene – de praktijk die nu dus 9 van de 12 patiënten van Co-Med overneemt  En Bob Verhagen, huisartsconsultant en oprichter van de huisartsenketen Buurtdokters, dat juist de randzaken van huisartsenpraktijken wil overnemen.

Elke dag vult de gezondheidszorg 80 vuilniswagens met afval. Dat is 4% van ál het afval van Nederland! De sector die ons beter moet maken zorgt tegelijkertijd voor enorme milieuschade, en dat maakt mensen weer ziek. Hoe dat komt en wat de oplossingen zijn, bespreken we in BNR Beter.  Te gast zijn:   Evelyn Brakema, huisarts in opleiding en voorzitter van de Groene Zorg Alliantie, een netwerk van zorgprofessionals dat zich inzet voor verduurzaming van de zorg.   Talitha Hoppe, operatie-assistent en Green Team coördinator bij het OLVG in Amsterdam.  Medicijnen  Brakema verzet zich tegen de vervuiling van medicijnen. Het maken van medicijnen is al enorm vervuilend. Tijdens de coronacrisis werd de roep om medicijnen in Europa te produceren steeds groter. Een klein probleem: medicijnen in Europa maken is veel duurder, omdat Europa strengere milieuregels handhaaft. Het afval van medicijnfabrieken kan in Europa niet zomaar in de rivier gedumpt worden. In China en India zijn die milieuregels soepeler – en is de p

Met het groeiende personeelstekort in de zorg wordt het hoog tijd om te kijken naar wat we zelf kunnen doen. Dan kunnen we artsen en verpleegkundigen vrijspelen voor het meer ingewikkelde medische werk. Thuismonitoring moet de oplossing zijn, en er kán ook al een hele hoop!  Te gast zijn  Maaike Kleinsmann, Hoogleraar Design van de digitale transformatie bij de TU Delft en het LUMC.   En Walter van Kuijen, CEO van SmartQare - het bedrijf dat een klein, medisch meetapparaat heeft ontwikkeld voor thuis, genaamd ViQtor.  Elke ziekte een eigen monitoring Bijna elke ziekte, elk 'zorgpad', heeft al een thuismonitoringsdevice. Mensen met diabetes kunnen steeds makkelijker hun bloedsuiker meten. Tegenwoordig kunnen ook hartpatiënten een horloge dragen die een boezemfibrilleren en een hartstilstand kan detecteren. COPD-patiënten kunnen een eigen device dragen. Het probleem is alleen: elke afdeling ontwikkelt zijn eigen thuismonitoring ontwikkeld. Wat te doen als je meerdere aandoeningen hebt?  Gegevensuitwisseling

Gamen is een zeer populair tijdverdrijf onder jongeren. Sterker nog: uit onderzoek van een paar jaar geleden, blijkt dat meer dan kwart van de jongeren minstens 24 uur per week gamet. Da's gewoon een parttimebaan! Wanneer gaat het gamegedrag van je kind over de grens? Hoe herken je een gameverslaving? Wat zijn de rode vlaggen en wat valt ertegen te doen?  Te gast zijn  Michiel Smit, hij was gameverslaafde. Hij schreef het boek Gameboy en hij begeleidt jongeren die zelf gameverslaafd zijn  Hanneke Scholten, orthopedagoog en assistent professor e-health bij het Erasmus MC.  Gameverslaving Een gameverslaving is sinds 2018 door de World Health Organization (WHO) erkent als officiële stoornis. Anderzijds staat het nog niet in de DSM, het handboek voor psychologen en psychiaters. Het is een gedragsstoornis van gedrag dat op zich niet schadelijk is, legt Scholten uit. Maar het kan wel een tekens zijn dat er iets anders scheelt. Misschien wordt iemand gepest, of heeft hij of zij last van een andere stoornis zoals

We kunnen miljoenen, zelfs miljarden besparen als we stoppen met onnodige behandelingen. Minder CT-scans, minder medicijnen, minder operaties en minder bezoekjes aan het ziekenhuis. Heupoperaties In het St Antonius Ziekenhuis in Utrecht krijg je met een gebroken heup niet meer automatisch een operatie. Trauma geriatrische chirurg Detlef van der Velde vertelt waarom hij niet meer iedereen opereert aan een gebroken heup. 'In veel gevallen is het een teken van een naderende dood.'  Samen beslissen Maar ja, vertel dát de familieleden maar eens. Toch lukt het Van der Velde. Familieleden en patiënten zelf zien vaker in dat een operatie overbodig is dan we vooraf misschien denken.  Dat gesprek is helemaal niet moeilijk, vindt ook Arthur Schellekens, directeur van de Patiënten Federatie. Artsen en patiënten moeten een gelijkwaardig gesprek met elkaar voeren. Als je het patiënten zelf vraagt, zegt 41 procent dat ze afgelopen twee jaar te maken hebben gehad met onnodige zorg. 'Ons doel is niet om minder zorg te leveren

Zou jij liever door een robot of door een dokter geopereerd worden? Hoogleraar Maroeska Rovers, gespecialiseerd in robotica in de zorg, kiest vandaag de dag nog voor een chirurg, maar in de nabije toekomst gaat ze zéker voor de robot. 'Omdat de technologie zo snel gaat, en robots op termijn beter en preciezer gaan zijn.' Da Vinci Hoogleraar robotchirurgie Jelle Ruurda, van het UMC Utrecht, zweert bij de Da Vinci. Het is een console waar de chirurg achter gaat zitten, een paar meter of een paar kilometer van de operatietafel af.  'Ik kan met mijn back hand een hechting zetten. Met een kijkoperatie kan dan niet.' En een ander groot voordeel is dat de chirurg bij de Da Vinci operatierobot heel ontspannen kan zitten. Terwijl hij bij een kijkoperatie zich in bochten moet wringen om erbij te komen.  Duur Toch is Rovers kritisch. Deze operatierobot levert nog geen betere uitkomsten dan een reguliere kijkoperatie - voor de patiënt. En dan wordt zo'n robot, á 1,6 miljoen per robot, wel een erg dure arbo-maatregel.  Au

Wat doe je als je ziek bent en er in het buitenland een behandeling beschikbaar is die jouw leven kan redden? In BNR Beter twee patiënten die dit overkwam. Waar liepen deze twee ondernemende patiënten tegenaan?  Dwarslaesie De eerste gast is Katelijne Langezaal. Zij brak haar rug in 2016 tijdens een zeiltocht. Het resulteerde in een dwarslaesie: vanaf haar navel tot aan haar tenen was ze verlamd. De reguliere dwarslaesiebehandeling in Nederland gaat langs het revalidatiecentrum waar je leert om te gaan met je beperking: hoe kom je van je rolstoel naar je bed en terug?  Activity Based Therapy Maar in Amerika bleek er een behandeling te zijn die probeert om weer gevoel en functie terug te krijgen onder de dwarslaesie. Dit is Activity Based Therapy. Katelijne zette alles op alles om die behandeling voor zichzelf te organiseren. Dat lukte, met hulp van haar zorgverzekeraar en vrienden en familie. Neuromove En ze ging nog een stap verder: ze richtte een stichting op die deze behandeling in Nederland ging aanbieden

Nederland heeft de grootste medicijntekorten van heel Europa. Hoe kan dat? En vooral: hoe lossen we het op? Dat onderzoeken we in BNR Beter. Te gast zijn Aris Prins, voorzitter van de apothekersvereniging KNMP en René Claassen, Tweede Kamerlid namens de PVV en woordvoerder zorg.  Natuurlijk, als er wereldwijd te weinig grondstoffen zijn om medicijnen te maken, dan zijn er direct wereldwijd medicijntekorten. Daar kunnen Nederlandse bestuurders weinig aan doen. Logistiek Als het vervoer van medicijnen van China of India naar Europa wordt bemoeilijkt door een blokkade in het Suezkanaal of trammelant in de Rode Zee, dan zit heel Europa met een medicijntekort. Daarom klonk tijdens de coronapandemie de roep om meer medicijnfabrieken naar Europa te halen. Echter, dat zou betekenen dat de medicijnproductie moet gaan voldoen aan Europese milieuwetgeving, en dat zou medicijnen toch flink duurder maken. Dus daar wordt nog niet veel haast mee gemaakt.  Preverentiebeleid En toch blijkt er los van logistiek íets in het med

Kunstmatige intelligentie software is nu al in staat om medische beslissingen te nemen. Dat vertellen André Dekker en Marieke Pierik in deze aflevering van BNR Beter die opgenomen is op het ICT&Health congres.  André Dekker is klinisch fysicus en hoogleraar Clinical Data Science aan het Maastricht UMC+. Hij zoekt en verzamelt medische data van over de hele wereld om daarmee AI te trainen.  Marieke Pierik is maag-, darm-, leverarts aan het Maastricht UMC+ en hoogleraar Real world data hetzelfde UMC. Zij wil al jaren dat medische data beter ingevoerd en gebruikt wordt voor wetenschap. 'Er zijn medische onderzoeken die je niet kan doen met clinical trails, omdat het onmogelijk is om voldoende data te krijgen, maar die onderzoeken kan je wel doen als je beschikking hebt over bestaande data.' Waarbij Pierik benadrukt dat die data wel veilig en met in acht neming van de privacy van de patiënten vergaard moet worden. En daar zit natuurlijk ook net de moeilijkheid.  Automatische piloot Dekker vertelt dat we niet

Zeker een miljoen Nederlanders hebben een depressie, en bij 12 procent van hen duurt die zelfs langer dan anderhalf jaar! Hoe kunnen we depressie nou het beste behandelen? Dat onderzoeken we in BNR Beter.  Te gast zijn Robert Schoevers, hoogleraar psychiatrie bij het Universitair Medisch Centrum Groningen. En hij doet een grote trial met ketamine. En Pim Cuijpers, emeritus-hoogleraar klinische psychologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam, bekend als één van de meest vooraanstaande depressiewetenschappers. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Je wordt gezonder van het dragen van een slim horloge. Gemiddeld zetten mensen  met een smart watch 2.000 stappen extra. Het probleem is alleen dat er een stevig prijskaartje aan deze apparaten hangt. Daarom komen deze gezondheidsbevorderende horloges meestal niet terecht bij de mensen die er de meeste baat bij hebben.    Apple houdt vinger aan de pols Anderzijds zitten er ethische bezwaren aan het dragen van een smart watch. Want het zijn uiteindelijk toch de tech-giganten die deze apparaten ontwikkelen en vooral: die deze data verzamelen en bewaren. En de slimme horloges meten steeds meer. Niet alleen het aantal stappen dat een drager zet, maar het ding meet de hele dag iemands hartslag, saturatie, de beweging. Dat, gecombineerd met alle berichten die iemand ontvangt en de apps die diegene gebruikt is goudmijn aan informatie.  Tech-redacteur bij BNR Joe van Burik draagt om die reden dan ook geen smart watch. In deze aflevering van BNR Beter legt hij uit waarom techbedrijven geïnteresseerd zijn in gezondheid

De gegevensuitwisseling in de zorg is rampzalig. Op de spoedeisende hulp wordt uren gewerkt aan de juiste diagnose, die elders allang bekend is. Op andere plekken moeten dossiers worden overgetypt of op dvd's gebrand en per taxi vervoerd. Het resulteert in gezondheidsschade of erger, schrijven brancheverenigingen in een brandbrief aan de Kamer. In de spoedzorg kan het resulteren in een vroegtijdige dood. In de reguliere zorg leidt het tot overbehandeling, overbodige inzet van personeel en een verminderde kwaliteit van leven van de patiënt. Elektronisch patiëntendossier De oorzaak van dit alles ligt in 2011, toen VVD, PvdA en SP het nationale elektronisch patiëntendossier wegstemde. Arno Rutte werd een jaar later Kamerlid voor de VVD, en voerde tot en met 2019 het woord op zorg: "Ik baalde daar toen van en nog steeds. Het levert allerlei problemen op. Kortgezegd: grote grote ellende." Hij geeft toe dat hij er  zelf ook onvoldoende aandacht voor heeft gehad.  Oplossingen Oplossingen zijn er wel, maar draaien al

Jet Bussemaker, voorzitter van de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving en oud-minister, vindt dat we op een andere manier moeten gaan kijken naar kwaliteit van zorg, om te voorkomen dat we straks in een compleet zorginfarct belanden. Er is nu al een gigantisch personeelstekort en dat groeit de komende jaren alleen maar verder. En dus, zegt Bussemaker, is het tijd om de kwaliteit van onze zorg ter discussie te stellen.  Formatie Bussemaker maakt zich ook zorgen over de richting die de formerende partijen inslaan met betrekking op zorg. 'Tot nu toe zie ik dat zorg nog geen thema is, los van het openen van verpleeghuizen wat helemaal niet kan omdat we daar de mensen niet voor hebben. Ik hoop dat ze op een brede manier en met moed naar zorg gaan kijken.' Werkagenda 18 april presenteerde de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving haar nieuwe werkagenda. De nieuwe onderwerpen zijn ‘Omgaan met de grenzen van de zorg’, ‘Investeren in volksgezondheid’ en ‘maatschappelijke bindingen in de samenleving’.  Opva

Met de groeiende groep ouderen zijn de verpleeghuizen overvol, maar commerciële instellingen schieten juist als paddenstoelen uit de grond. En die nemen we deze aflevering onder de loep. Want is het een interessante investering? En wat krijgen de ouderen die er wonen nu eigenlijk voor hun geld?  Herbergier Te gast is zorgondernemer Loek Winter, hij is onder andere bestuurder bij de Drie Notenbomen, het bedrijf achter de franchiseketen de Herbergier en de Zorgbutler. Hij vertelt waarom particuliere ouderenwoningen renderen én interessant zijn voor ouderen. Hij merkt bovendien niks van de krapte op de arbeidsmarkt. "Mensen willen niet in barcode-zorg werken. Ze willen in een huis werken waar de menselijke maat nog bestaat." Kleinschalige woonvormen Naast hem staat Hilde Verbeek, hoogleraar Zorgomgevingen voor Kwetsbare Ouderen. Zij doet onderzoek naar ouderenzorg en weet wat er nodig is voor betere ouderenzorg. Een groene omgeving en kleinschalige woonvormen stimuleren activiteit van de ouderen. Maar particulie

Met het personeelstekort in de zorg moeten we zoeken naar creatieve oplossingen. Hulphonden kunnen al heel veel. Kunnen we dat nog verder oprekken? Meer pootjes aan het bed? Dat hoor je zo in BNR Beter.  Te gast zijn Rudolph Strickwold, directeur bij Stichting Hulphond, en Lonneke Schuurmans, specialist ouderengeneeskunde en net gepromoveerd is op de inzet van échte honden en robotkatten bij mensen met dementie.   Hulp We kennen allemaal de blindengeleidehond en een drugshond. We weten dus dat honden heel veel kunnen. Maar er zijn nog veel meer situaties waar honden in kunnen helpen. Denk aan een hond die helpt bij de was, een hond die helpt om medicijnen toe te dien, een hond die epileptische aanvallen voelt aankomen, een hond die mensen met dementie tot rust brengt.  "Mensen die een hulphond hebben vertellen dat ze aanzienlijk minder thuiszorg nodig hebben", vertelt Strickwold. "Sommige mensen met epilepsie hadden vóór de hond meerdere keren per week een aanval, nu nog maar enkele keren per maand. De hond b

Er komen te veel mensen naar het ziekenhuis voor niet-medische problemen. Dat kost zorgverleners veel te veel tijd, en het kost de maatschappij klauwen met geld.  Als we nou eens stoppen met alle onzinnige ziekenhuisbezoeken, dan kunnen zorgverleners zich weer bezighouden met zorg die écht nodig is.  Wie daar wel en niet thuishoren en HOE we de druk op de ziekenhuizen verlichten bespreekt Nina van den Dungen met twee zorgadviseurs. Sanne van Eerden is adviseur zorg en welzijn bij Andersson, Elffers, Felix (AEF). En Berend Buys Ballot is programmamanager digitale zorg bij Free Finch. Hij werkt veel voor het Amsterdamse ziekenhuis OLVG, en de grotere ziekenhuisclub Santeon.   Sociale factoren Van Eerden: "Professionals in ziekenhuizen constateren regelmatig dat een patiënt meer of andere hulp nodig heeft dan zij kunnen bieden of waarvoor zij opgeleid zijn." Dit ziet Van Eerden op zwangerschap- en kindpoli’s, de spoedeisende hulp en in de geriatrie. "Vooral sociale factoren hebben een substantiële invloed op het

Het Radboud UMC bouwt een MRI-scanner waarmee we dingen van het menselijk lichaam gaan zien die we nog nooit gezien hebben. Er wordt gefluisterd dat deze scanner zelfs je gedachten kan lezen.  Neuro-radioloog Anja van de Kolk kan niet wachten tot het apparaat er staat. Het wordt een scanner met een magneet van 14 tesla. Dat overtoept de 11,7 tesla uit Parijs met afstand. Van der Kolk mag er mee gaan werken, onderzoek mee doen, maar wat ze met deze super gevoelige scanner kan zien in de hersenen, dat weet ze nog niet. “We hebben allerlei theorieën, we hebben allerlei onderzoeksideeën voor als ‘ie er staat, maar of het kan, dat is afwachten.”  Gebouw  Professor Biomedische Magnetische Resonantie Tom Scheenen mag de magische machine bouwen. Er is een weiland in de buurt van het Radboud UMC voor beschikbaar gemaakt. Op dat veld moet een gebouw komen waar het apparaat ingebouwd gaat worden.   Het speciale aan deze MRI is dat het een hele andere manier van bouwen is. Deze MRI hoeft niet met helium gekoeld te worden

Donorwet De nieuwe donorwet is nu ruim drie jaar van kracht. Maar het aantal nieuwe donoren valt een beetje tegen. Volgens de Nederlandse Transplantatie Stichting ís er we een stijging zichtbaar, maar valt het aantal donoren nog binnen de 'verwachtte variatie binnen tien jaar'. In harde getallen: in 2019 doneerden 250 mensen na overlijden een of meerdere organen, in 2023 waren dat er 292 (bron: Nederlandse Transplantatie Stichting).  Dr. Nichon Jansen, beleidsmedewerker bij de Nederlandse Transplantatie Stichting, vindt de donorwet toch geen mislukking. 'Nu staat iedereen die ouder is dan 18 jaar in het donorregister. De wet heeft ervoor gezorgd dat iedereen een brief kreeg om een keuze te maken.' Frankensteinapparaat Dat roept natuurlijk de vraag op: hoe kunnen we het aantal donoren wél vergroten? In het Universitair Medisch Centrum Groningen hebben ze een stukje van die puzzel. Zij kunnen organen beter testen of ze geschikt zijn voor transplantatie. Dit doen ze met een soort nagebouwd lichaam, met bloedvate

Er is een groot tekort aan huisartsenpraktijken. Zo'n beetje de helft van de huisartsen heeft een patiëntenstop, meldde de NOS eind vorig jaar. En dat terwijl er juist meer huisartsen zijn dan ooit, volgens het Pensioenfonds voor Huisartsen, de SPH. Het probleem: de meesten huisartsen willen geen eigen praktijk. Ze zijn opgeleid tot arts, niet tot ondernemer.  Huisartsen beroep Het beroep van huisarts is dan ook sterk veranderd door de jaren heen. Vroeger vormden de huisarts en zijn vrouw samen de hele praktijk. Nu is de huisarts werkgever van praktijkondersteuners, doktersassistenten en verpleegkundigen. Ze moeten contact onderhouden met het ziekenhuis, het verpleeghuis en de thuiszorg. En dan moeten ze ook nog digitaliseren en innoveren.   Buurtdokters  Dat laatste lukt dus niet, ontdekte ook Bob Verhagen. Hij probeerde een paar jaar geleden een app voor meten van hoge bloeddruk in de huisartsenzorg te implementeren. De huisartsen waren enthousiast, maar ze hadden maand na maand geen tijd om het in hun prak