Bureau Buitenland

Na de ondertekening van het regeerakkoord tussen CDU/CSU en SPD leek de nieuwe Duitse coalitie in kannen en kruiken. Maar Friedrich Merz haalde vanochtend geheel onverwacht de meerderheid in de Bondsdag niet om beëdigd te worden. Over de betekenis van deze valse start en de koers waar dit kabinet op wil inzetten spreken we met correspondent Guy Hoeks en Marja Verburg van het Duitsland Instituut. (13:05) Senegal wil geen Franse munt meer Veel landen in West-Afrika, waaronder Senegal, willen af van de CFA-frank, de Franse postkoloniale munt waarvan de waarde vastgehaakt is aan de euro. Die munt belemmert economische groei daar. Maar een simpele oplossing is er niet, want de koppeling met de euro loslaten levert ook problemen op, laat verslaggever Eva Rammeloo horen in een reportage uit Senegal. Presentatie: Laila Frank

In de eerste ronde van de Roemeense presidentsverkiezingen komt George Simion duidelijk als winnaar naar voren. In zijn overwinningsspeech zegt hij er te zijn voor de mensen die geloven in Roemenië als “vrij, gerespecteerd en soeverein land”. Hij wil bovendien een alliantie van MAGA-aanhangers oprichten binnen Europa. Wat betekent dat voor de samenwerking van EU-landen? En waarom kiezen zo veel Roemenen voor een radicaal-rechtse kandidaat? Daarover Roemenië-kenner Stefan Popa. (11:05) Xi in Moskou: viert hij vriendschap of controle? Deze week reist de Chinese president Xi Jinping naar Moskou om met Poetin de 80ste Dag van de Overwinning te vieren. Sinds de oorlog in Oekraïne zijn China en Rusland hechter dan ooit, maar hoe gelijkwaardig is die relatie nog? Terwijl Trump probeert Rusland los te weken uit de Chinese omhelzing, rijst de vraag: is Moskou nog partner, of al vazal? Ruslandkenner Hubert Smeets (Raam op Rusland) analyseert de spanningen in dit pragmatische, maar broze bondgenootschap. Presentatie:

Grote beroering in de Duitse politiek: de inlichtingendienst heeft de partij Alternative für Deutschland (AfD) als extremistisch bestempeld. Volgens de dienst vormt de partij een bedreiging voor de democratie. Zal dit oordeel mogelijk leiden tot een partijverbod van de AfD? Over de gevolgen voor de AfD en het Duitse politieke landschap Wiebke Pittlik van het Duitsland Instituut en journalist Ulrike Nagel.     China wil meer baby's, maar wat wil de Chinese vrouw?    Het geboortecijfer in China daalt al jaren en de bevolking vergrijst, tot groeiende zorg van de overheid die zich inspant om het aantal baby’s te vergroten. Tegelijkertijd twijfelen steeds meer jonge vrouwen over het krijgen van kinderen. Ze ervaren druk vanuit de overheid, hun werkgevers én hun families. Waarom willen vooral vrouwen op het platteland liever niet aan de kinderen? Onderzoekster Willy Sier sprak met Chinese vrouwen over hun kinderwens, hun twijfels en de invloed van politiek op hun persoonlijke leven. Presentatie: Tim de Wit

Na maanden onderhandelingen en een moeilijk te vergeten ruzie in de Oval Office, hebben de VS en Oekraïne toch een akkoord bereikt over het winnen van mineralen uit Oekraïense bodem. Wat betekent deze deal voor Oekraïne? We vragen het correspondent Michiel Driebergen en Oekraïnekenner Vita Kovalenko. (10:31) Etnisch geweld blijft kruitvat in Syrië In de voorsteden van de Syrische hoofdstad Damascus vinden er hevige straatgevechten plaats. Groepen die loyaal aan de regering zijn, leveren slag met Druzen, een religieuze minderheid in het land. Voor Israël is dat een reden om zich luchtaanvallen uit te voeren, om naar eigen zeggen de Druzen te beschermen. Dreigt er opnieuw een burgeroorlog in Syrië? Daarover collega en Midden-Oostendeskundige Abdou Bouzerda. (20:47)Europa Draait Door: verkiezingen Roemenië Krijgt Europa er na Orbán en Fico nóg een Poetin-adept bij? Roemenië kiest een nieuwe president, een keuze die gevolgen heeft voor heel Europa. Schrijver Stefan Popa en Europarlementariër Thijs Reuten vert

In het Verenigd Koninkrijk vinden morgen in 23 gemeenten verkiezingen plaats. Het zijn verkiezingen op lokaal niveau, maar de landelijke partijen kijken met angst en beven toe. Want het zijn dit keer Labour én de Conservatieven die een grote klap kunnen verwachten. De uitdager: Reform UK van frontman Nigel Farage. Wat deze verkiezingen betekenen, daarover VK-correspondent Anne Saenen. (11:48) De waarde van een bestand in Oekraïne  President Trump wil graag haast maken met zijn ‘vredesdeal’ om de oorlog in Oekraïne te beëindigen. Onder Amerikaanse druk kwam het al tot een Paasbestand en nu heeft Poetin ook een staakt-het-vuren aangekondigd voor 9 mei aanstaande, de Russische feestdag. Maar wat is de waarde van dit soort bestanden, dat vraag onze verslaggever Michiel Driebergen zich af. Presentatie: Tim de Wit

Aankomend bondskanselier Merz heeft een deel van zijn ministerploeg gepresenteerd, en daaruit blijkt een duidelijke koers in het buitenlandbeleid. Duitsland blijft uitgesproken pro-Oekraïne, met een historische inzet op defensie-uitgaven. Merz maakt bovendien bekend dat daarvoor een uitzondering op de Europese begrotingsregels wordt aangevraagd. Wat dat gaat betekenen, en hoe het ontvangen wordt door de Duitsers, bespreken we met VRT-correspondent Jeroen Reygaert. Wie verdedigt nog het internationaal recht? Waar Europa voorheen optrok samen met de Verenigde Staten in het handhaven van internationale normen, staat ons continent er steeds meer alleen voor. Het Amerika van Trump neemt het niet zo nauw met internationale afspraken. Ondertussen worden Europese leiders beschuldigd van een dubbele standaard. In onze geopolitieke serie ‘De Oplossing van het Westen’ bespreken we met Marieke de Hoon, hoofddocent internationaal strafrecht aan de UvA, de toekomst van de internationale rechtsorde en welke rol Europa daar

In Canada wordt vandaag gestemd voor de parlementsverkiezingen. Wie denkt dat het vooral over lokale onderwerpen gaat, komt bedrogen uit: Donald Trump is ook hier hét centrale onderwerp. De peilingen wijzen op een voorsprong voor Mark Carney- lijsttrekker van de liberale partij - maar de marge is niet groot. Welke kant kiest Canada en wat is de rol van Donald Trump in deze race? We bespreken het met correspondent Tom Bijvoet. (11:25) In Gaza is er niets meer te eten Niet alleen door de onophoudelijke bombardementen vallen dagelijks doden in Gaza maar ook door de totale blokkade door Israël, die nu al twee maanden duurt. De VN waarschuwen: voedsel en water zijn op. Deze week buigt het Internationaal Gerechtshof zich over de vraag of Israël meer hulp moet toelaten. Maar ondanks eerdere afspraken weigert Israël dat nog steeds, terwijl acute hongersnood dreigt voor Gazanen. Daarover correspondent Ruth Vandewalle en Peter Malcontent, onderzoeker aan de Universiteit Utrecht gespecialiseerd in het Israëlisch-Pales

Vanuit Team Trump wordt de druk op een mogelijk staakt-het-vuren tussen Oekraïne en Rusland steeds hoger opgevoerd. Waarbij Poetins wensen, Amerika’s eisen lijken te worden. Poetins grootste wens? Het herstellen van de Sovjet-Unie. Hoe dichtbij is hij en welke acties onderneemt hij? Lijkt Poetin’s droom ook werkelijkheid te worden? We bespreken het met Rusland-kenner Derk Sauer. (15:40) Wat hebben Ethiopiërs aan de bitcoin goudkoorts? In Ethiopië is een moderne goudkoorts losgebarsten. Geen schatzoekers met pikhouwelen, maar mannen met servers en zonnebrillen: bitcoin-miners uit de hele wereld, ook uit Nederland. En Ethiopië is niet de enige: miners struinen de hele wereld af naar landen met de meest aantrekkelijke voorwaarden. Maar wat levert het die landen zelf nou eigenlijk op? VPRO-journalist Bram Vermeulen reisde voor Frontlinie naar Ethiopië om daar achter te komen. Presentatie: Tim de Wit

Een bloedige aanval op toeristen in Kashmir zet de toch al gespannen relatie tussen India en Pakistan verder onder druk. India schort het waterverdrag op. Buurland Pakistan reageert dreigend: het daadwerkelijk stoppen van de watertoevoer zou een oorlogsdaad zijn. Pakistankenner en oud-correspondent Suzanna Koster en India-onderzoeker aan Universiteit van Leiden Carolien Stolte, over de escalatie tussen de twee kernmachten. (14:14)Frontlinie: Van hulp naar hype in Ethiopië Ethiopië was jarenlang een van de grootste ontvangers van Amerikaanse hulp. Nu die steun wegvalt, trekken cryptoboeren massaal naar het Oost-Afrikaanse land, gelokt door goedkope – maar schaarse – stroom. Ze presenteren zich als alternatief voor ontwikkelingshulp. Bram Vermeulen ging voor Frontlinie op onderzoek uit: wie profiteert eigenlijk van wie? Presentatie: Chris Kijne.

De zware luchtaanvallen die vannacht Rusland op Oekraïne uitvoerde volgden kort op een Amerikaans ultimatum. De VS dreigen zich volledig terug te trekken uit de oorlog als Oekraïne niet akkoord gaat. Een plan waarbij vooral het Kremlin gebaat lijkt.  Hoe stelt Poetin zich nu op? We spreken met Hubert Smeets, Rusland-deskundige bij Raam op Rusland, over de Russische inzet. (09:53) Eerste 100 dagen Trump Niet eerder leken de eerste 100 dagen van een Amerikaanse president zoveel zorgen op te roepen over de democratie in het land. Ondanks het gejuich onder de eigen achterban voor zijn beleid, krijgt Trump flinke kritiek. Zo waarschuwt oud vicepresident Al Gore dat Trump een greep doet naar absolute macht, en vergelijkt het zelfs met de opkomst van het Nazitijdperk. Amerikakenner Kirsten Verdel hield een dagboek bij van de eerste honderd dagen Trump dat binnenkort verschijnt. Presentatie: Laila Frank

Komend weekend wordt er in Oman opnieuw op hoog niveau tussen de VS en Iran onderhandeld over een nieuw atoomakkoord. Beide landen tonen zich voorzichtig positief over de voortgang. Historicus en Iran-kenner Peyman Jafari ziet opvallend veel gelijkenissen met het akkoord uit 2015, hetzelfde akkoord waarvan Trump in zijn vorige ambtstermijn als president zelf de stekker eruit trok. Hoe valt de Gaza-oorlog te stoppen?  Een grote meerderheid van de Israëliërs wil dat het geweld in Gaza stopt. Ook vanuit het leger groeit de kritiek. Toch gaat premier Benjamin Netanyahu dag in dag uit door met bombardementen op Gaza. Vannacht vloog bij een Israëlische aanval vlakbij Gaza-Stad een school in brand, waar vluchtelingen onderdak vonden. Er zijn tien lichamen gevonden, waaronder dat van een kind. Wat moet er gebeuren om dit te stoppen? Collega Edwin Koopman ging te rade bij Israëlische deskundigen. Presentatie: Laila Frank

Vandaag is formeel een ‘staakt-het-vuren’ afgelopen dat de militaire junta na de enorme aardbeving van drie weken geleden had aangekondigd. Maar of er wel sprake is geweest van een gevechtspauze is zeer de vraag. Ondertussen is de bevolking woedend op het regime, dat de mensen na de enorme natuurramp volledig in de steek gelaten heeft, vertelt journalist Minka Nijhuis. (11:07) Dit is pas het begin van Trumps deportatiecampagne Eén miljoen, dat zou het aantal migranten zijn dat Trump per jaar wil uitzetten. Zijn deportatiecampagne is in volle gang: mensen zijn uitgezet naar een gevangenis in El Salvador, en honderden buitenlandse studenten werden al van straat geplukt. Maar als het aan de regering Trump ligt, is dit pas het begin. Een nieuw voorstel moet de macht van de immigratiediensten fors vergroten. Daarover te gast Lou Errens, jurist verbonden aan de UvA, en correspondent Karlijn van Houwelingen. Presentatie: Chris Kijne.

De dood van paus Franciscus is een groot verlies voor de katholieke wereld. Voor Palestijnen is het afscheid bijzonder pijnlijk: juist deze Heilige Vader sprak zich herhaaldelijk en ongewoon krachtig uit voor hun rechten en waardigheid. Oud-correspondent Derk Walters duidt de bijzondere relatie tussen het Vaticaan en de Palestijnse zaak. (08:42) 'Alle Palestijnen zijn schuldig' Palestijnen verdwijnen massaal in Israëlische detentie – zonder aanklacht, zonder proces. Vaak worden ze daar onderworpen aan marteling, seksueel geweld en vernedering, blijkt uit onderzoek van Rinke Verkerk voor De Correspondent. In Bureau Buitenland vertelt ze over Amin, een jonge journalist die maar liefst zeven keer werd opgepakt.  Presentatie: Chris Kijne

Onder de rechts-conservatieve PiS-partij was Polen nog een paria in de EU, maar inmiddels zijn ze Europa's hoop in bange dagen. Met een groot leger en een duidelijke verdedigingsstrategie. Ook de nieuwe Duitse bondskanselier Friedrich Merz riep het onlangs weer: 'ik ga straks eerst naar Parijs en dan meteen naar Warschau'. Verschuift het centrum van de Europese macht zich naar het oosten? Dat is de vraag die we stellen aan journalist Dore van Duivenbode. (15:38) Japan omringd door kernmachten Met maar drie liefst drie kernmachten als buurland - Rusland, China en Noord-Korea - zit Japan in een lastige positie. Met de groeiende dreiging, groeit ook de noodzaak voor een sterke defensie. Een historisch keerpunt in het van oorsprong pacifistische land. Hoe verhoudt Japan zich in de regio en naar buiten toe? Is het opgewassen tegen de dreiging? Met universitair docent Oost-Azië Studies Casper Wits bespreken we de lastige geografische positie van Japan en de oplopende spanningen. Presentatie: Sophie Derkzen.

Spanningen in Jemen nemen toe Een voor de Houthi’s belangrijke oliehaven in Jemen is door het Amerikaanse leger gebombardeerd. Het was een van de grootste luchtaanvallen van de Amerikanen tot nu toe. Ondertussen ruiken de tegenstanders van de Houthi’s in Jemen hun kans: zou het mogelijk zijn in coördinatie met de VS de Houthi’s te verslaan? In Bureau Buitenland arabist Leo Kwarten over deze mogelijk nieuwe escalatie. (10:59) Leven aan de Koreaanse grens De grens tussen Zuid- en Noord-Korea is een van de strengst bewaakte grenzen ter wereld. De situatie is er heel gespannen: aan beide zijden staan zwaar bewapende militaire eenheden opgesteld achter prikkeldraad, wachttorens en mijnenvelden. Noord- en Zuid-Korea houden elkaar scherp in de gaten. Maar dicht aan de grens wonen ook nog steeds burgers. Korea-deskundige en journalist Casper van der Veen zocht hen op en wil weten hoe het leven daar is. Presentatie: Tim de Wit

In Hongarije gaat het razendsnel de verkeerde kant op. Die zorgelijke conclusie trekken meerdere Europarlementariërs die deze week nog in Boedapest waren. Ze slaan alarm over de verslechterende staat van de rechtsstaat, de vrije pers en het politieke klimaat – en roepen de EU op om snel in actie te komen. Net terug uit Boedapest is Tineke Strik, lid van het Europees Parlement namens GroenLinks.  (11:27) Europa wil AI-grootmacht worden In een wereld waarin Amerika zich steeds meer terugtrekt en China kunstmatige intelligentie strategisch inzet, rijst de vraag: welke rol blijft er nog over voor Europa? Met de AI Continent Act wil Brussel zich profileren als onafhankelijk én ethisch AI-continent. Maar hoe haalbaar is dat? En wat is ervoor nodig om echt een geloofwaardig alternatief te bieden? We vragen het aan geopolitiek analist en AI-expert Paul Verhagen (HCSS). Presentatie: Tim de Wit

Dag in dag uitgaat het Israëlische leger door met het bombarderen en verwoesten van Gaza, waarbij veel doden vallen, waaronder ook veel vrouwen en kinderen. Premier Netanyahu houdt vol dat zijn doel het uitschakelen van Hamas is en het redden van de gijzelaars. Maar is dat echt zo? Wat zien we eigenlijk gebeuren in Gaza en wat is het plan daarachter? Is er wel een plan? Collega Edwin Koopman ging te rade bij Israëlische deskundigen. (14:19) Wie is de Salvadoraanse man die in de VS uitgroeit tot een politieke kwestie? De migrant Kilmar Ábrego García is onterecht door de Amerikaanse overheid naar El Salvador gedeporteerd, ondanks een rechterlijk bevel dat hem beschermde tegen uitzetting. Sinds 2019 woonde hij in Maryland met zijn vrouw en kinderen. De deportatie werd later erkend als een administratieve fout, maar de Amerikaanse regering weigert tot nu toe actie te ondernemen om hem terug te halen. Momenteel zit hij in El Salvador vast in een beruchte gevangenis. Journalist Carol Rock vertelt wie García is en

De Amerikaanse overheid bevriest 2,2 miljard dollar aan publieke financiering voor een van 's werelds meest prestigieuze universiteiten. Reden: Harvard weigert te buigen voor een lijst politieke eisen uit Washington – een ongeziene confrontatie tussen academische vrijheid en machtsvertoon vanuit het Witte Huis. Amerika-deskundige Casper Thomas over academische vrijheid onder de huidige regering in Washington. (11:03) Zuidoost-Azië klem tussen Beijing en Washington Terwijl de Verenigde Staten dreigen met hoge invoerheffingen op Zuidoost-Aziatische producten, probeert China de banden met de buren juist aan te halen. President Xi Jinping arriveerde deze week in Vietnam met een koffer vol deals: 45 nieuwe akkoorden, al op dag één van zijn bezoek. Maar achter die economische toenadering schuilt een spanningsveld. Want uitgerekend vanwege de Chinese maritieme intimidatie in de Zuid-Chinese Zee zoekt Vietnam bijvoorbeeld juist militaire samenwerking met Washington. Economisch lonkt Beijing, maar voor zijn veilighei

Onder leiding van het VK, Frankrijk en Duitsland komen morgen in Londen twintig landen bijeen om te zoeken naar oplossingen voor de oorlog in Soedan, een conflict dat inmiddels is uitgegroeid tot de grootste humanitaire crisis ter wereld. Vooral de aanwezigheid van de Verenigde Arabische Emiraten roept vragen op, vanwege hun steun aan de RSF, die wordt beschuldigd van genocide. Daarover Afrika-correspondent Joost Bastmeijer en Soedan-kenner Anette Hoffmann van Instituut Clingendael. (13:08) Hoe de Russen burgers aanvallen De Russische raketaanval op de Oekraïense stad Soemy was volgens Donald Trump niet met opzet gericht op burgers. Meer dan 30 mensen kwamen er gisteren om het leven. Toch was het zeker niet de eerste Russische aanval waarbij alleen maar burgers werden gedood. Wat wil Rusland hiermee bereiken? We spreken onze correspondent Michiel Driebergen vanuit de getroffen stad. Presentatie: Chris Kijne

Wel importheffingen, en dan toch weer niet. Economisch lijkt er weinig logica achter het beleid van Trumps importheffingen te zitten. Maar wat als niet economie, maar iets heel anders het doel is? En zien we nu al de contouren van een nieuwe wereldorde? Daarover econoom en NRC-journalist Maarten Schinkel. (15:26) Staat Meloni aan de kant van Europa of Trump? Ook we zoomen in op de Italiaanse premier Giorgia Meloni, die komende week - middenin deze crisis - op bezoek gaat bij Trump. Staat de radicaal-rechtse Meloni nou aan de kant van Europa of aan de kant van de Amerikaanse president? Eveline Rethmeijer over het ware gezicht van Meloni. Dat doen we met EenVandaag-verslaggever en oud-Italië-correspondent Eveline Rethmeijer. Presentatie: Tim de Wit