Zicht Op Maastricht Podcast

De westoever van de Maas was in 2005 helemaal vernieuwd. Vanaf de kademuur is de Servaasbrug, of 'Aw Brök', goed te bekijken. Tijdens de werkzaamheden kwam hier de 'eerste boog' van de 13e eeuwse brug te voorschijn. Nu loopt daar een voetpad onderdoor. De boog is eigenlijk alles wat over is van de Middeleeuwse stenen brug.

In 1983 werd hotel Derlon, op de hoek van het Onze-Lieve-Vrouweplein en de Plankstraat helemaal verbouwd. In de bodem werden overblijfselen gevonden van een Romeins tempelcomplex. Vanwege het belang van de vondst werden de bouwplannen aangepast: de kelder van het hotel is ingericht als museum. Je kunt er kennis maken met de vroegste geschiedenis van de stad.

Vlak bij de Stokstraat, zijn de resten van een Romeins badgebouw uitgegraven. De contouren van deze 'Thermen' zijn in het plaveisel van het bovenliggende pleintje zichtbaar gemaakt.

De Romeinen bouwden in Maastricht een brug: de enige vaste oeververbinding tot aan de Noordzee. Dit kruispunt van wegen bleek een ideale plaats voor een haven, voor handel en herbergen. Een bruggenhoofdje markeert de plek van de Romeinse brug.

De Servaaskerk zoals hij hier nu staat is over een lengte van eeuwen ontstaan en is verschillende keren uitgebreid en aangepast, telkens volgens de op dat moment geldende smaak. De kern wordt gevormd door de grote driebeukige basiliek, gebouwd op de plek van het graf van Sint Servaas.

Wanneer de stad Maastricht in grote nood verkeerde - bij belegeringen, epidemieën of grote droogte - werd de rijk versierde Noodkist door de stad gedragen. De kist ging dan 'op tournee' langs alle kerken van de stad, in de hoop dat het gevaar werd afgewend. Aan dat gebruik dankt hij zijn bijnaam 'De Noodkist'.

Het Onze Lieve Vrouwe plein wordt gedomineerd door de robuuste middeleeuwse gevel van de Onze Lieve Vrouwekerk. Van de vijfde tot de achtste eeuw zeteldende bisschoppen van Tongeren en Maastricht in de Onze Lieve Vrouwekerk. Daarna was het eeuwenlang een 'kapittelkerk'.

In de omgang van het oostelijke koor van de Onze Lieve Vrouwekerk treffen we twintig kapitelen aan, die de zuilen in de kooromgang van deze kerk bekronen. Vooral het Heimo kapiteel geniet bekendheid. Het is van uitzonderlijke artistieke kwaliteit, vergelijkbaar met het mooiste uit de twaalfde eeuwse Europese beeldhouwkunst.

Jan van Steffeswert was een begaafde beeldhouwer die omstreeks 1500 leefde en werkte in Maastricht. Zijn werk is heel bijzonder, niet alleen vanwege de hoge kwaliteit, maar ook omdat hij in het Maasland de eerste was die zijn beeldhouwwerk signeerde.

Langs de noordelijke Jekertak, aan de Stenenbrug, ligt de Bisschopsmolen. Deze eeuwenoude watermolen is nog steeds in functie. Dagelijks wordt er graan gemalen voor bierbrouwerij Gulpener. Ook wordt in de eigen bakkerij brood gebakken.

Op het Henric van Veldekeplein rijst de rode Sint Janstoren boven het plein uit. De kerk staat pal naast de indrukwekkende Sint Servaaskerk. De kanunniken van de Servaaskerk vonden in de 13de eeuw dat er behoefte was aan een parochiekerk voor de gewone gelovigen, zodat zij zelf ongestoord hun diensten in de Servaaskerk konden houden.

Het Kruisherenklooster was één van de 22 kloosters die zich in de Middeleeuwen in Maastricht hadden gevestigd. Binnen de muren gaan de sfeer en stijl van het voormalig klooster samen met de moderniteit van een luxe hotel. Het gebouw vertelt nog steeds de geschiedenis van het klooster.

Op de hoek van de Kleine Staat en de Grote Staat ligt het Dinghuis. Het gebouw steekt hoog boven de omliggende panden en stamt uit 1470, toen het zijn huidige aanzien kreeg met de gotische voorgevel van Naamse steen en mergel.

De zijgevel van het Dinghuis aan de Jodenstraat is een markant voorbeeld van vakwerkbouw. Daaraan zie je het versteningsproces. Dat wil zeggen dat middeleeuwse vakwerkmuren werden vervangen door stenen muren en strooien daken door leien of pannen. Bij het Dinghuis werd aan het eind van de zeventiende eeuw het vakwerk vervangen door baksteen.

Bijna alle stenen huizen hebben kappen waarvan de noklijn parallel loopt met de straat zoals dat ook bij vakwerkhuizen het geval was. Alleen in de 17e eeuw werden huizen met topgevels gebouwd, eerst mooi versierd met krullen, later met trapgevels.

Poorthuizen waren adellijke woningen. Van oorsprong waren ze gebouwd als veilig onderkomen in oorlogstijd. Ze werden in de Middeleeuwen al in steen gebouwd. Kenmerkend was natuurlijk de poort die de binnenhof afsloot, waaraan het huis, stallen en schuren lagen.

Aan de zuidkant van het Vrijthof ligt het oudste niet-kerkelijke gebouw van Maastricht. Het is minstens zeven eeuwen oud en staat bekend onder de naam Spaans Gouvernement. Er is nu een museum in gevestigd.

Het stadhuis van Maastricht werd in de zeventiende eeuw op de Markt gebouwd. De plaats - midden op het plein, omsloten door de gevels van de huizen - symboliseerde de centrale positie van het overheidsgezag.

Als je het Maastrichts stadhuis via de trappartij binnenloopt, kom je uit in de grote centrale hal die 'het Plein' wordt genoemd. Dit is sinds jaar en dag het kloppend hart van het gebouw: bestuurders en burgers ontmoeten elkaar hier. Tegenwoordig worden hier regelmatig symposia en andere bijeenkomsten gehouden.

De Markt is het kloppend hart van een stad. In Maastricht speelt zich hier al sinds de zeventiende eeuw een belangrijk deel van het volksleven af.Op het plein wordt nog steeds twee keer per week markt gehouden. Markten zorgden al vanaf de Middeleeuwen voor economische bedrijvigheid.